Aanvalsplan tegen voortijdig schoolverlaten in het mbo

21-04-2023

Kennis over pps #Mbo-initiatief #Infrastructuur #Nieuws

Begin april lanceerde Minister Dijkgraaf van Onderwijs een aanvalsplan om het aantal voortijdige schoolverlaters in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) terug te dringen. In het studiejaar 2021-2022 waren er 30.242 nieuwe voortijdige schoolverlaters; het hoogste aantal in tien jaar tijd. Hoe ervaren publiek-private samenwerkingen (pps’en) deze voortijdige uitstroom en welke tips hebben zij om dit aantal te verlagen?

Oorzaken
De nasleep van corona en de krappe arbeidsmarkt worden gezien als hoofdoorzaken van de hoge uitval in het mbo. Dijkgraaf richt zich met zijn aanvalsplan ook op de aanpak van structurele oorzaken; het voorkomen van uitval door een soepele doorstroom bij een verkeerde opleidingskeuze, betere begeleiding en meer onderwijsruimte voor studenten die eigenlijk liever werken, dan op school zitten. Na de zomer komt Dijkgraaf met een uitwerking van het actieplan waarbij ook gemeenten, scholen en andere ministeries worden betrokken. Het doel is om toe te werken naar minder dan 18.000 voortijdige schoolverlaters in 2026.

Ervaring binnen de pps
Binnen pps’en wordt er nauw samengewerkt tussen bedrijfsleven en onderwijs. De afgelopen jaren is gebleken dat samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs bijdrage en het verlagen van de voortijdige uitstroom. Contextrijke leer- en werkomgevingen zoals veel pps'en hebben zorgen ervoor dat er een plek is om elkaar te ontmoeten, geïnspireerd te worden en samen te werken met andere bedrijven en onderwijsinstellingen. Onderwijsinstellingen en bedrijven werken nauw samenwerken om mbo+ niveau opleidingen (op maat) te organiseren waar het bedrijfsleven (vooral het mkb) daadwerkelijk om vraagt.

Ronald de Witte (pps Techwise Twente): "Binnen onze pps zie ik dat de voortijdige uitstroom van studenten laag is. Zij hebben zeer bewust gekozen voor een technische opleiding. Goede loopbaan oriëntatie en begeleiding in het VO, realistische voorlichting van Mbo-opleidingen en meeloopdagen zijn hierbij heel belangrijk. Het enige dat wij wel eens zien is dat er gewisseld wordt van niveau en/of opleidingsvariant. Maar de tendens is wel dat zij binnen de technische opleidingen blijven en niet het onderwijs verlaten. Een contextrijke leeromgeving zoals we die binnen de pps hebben zou daar een positieve bijdrage aan kunnen leveren."

Ook bij andere pps'en zien ze dat de voortijdige uitstroom laag is. Henno van Horssen (pps Techport): "We zien dat de voortijdige uitstroom onder studenten laag is bij ons. Dit komt door goede samenwerking en betrokkenheid. Maar het is wel een zorg. Dat is de voornaamste reden waarom we gestart zijn met stagecarrousel. We zijn hier nog maar net mee gestart, maar nu al met veel succes! Meer studenten blijven behouden."

Voortijdige uitstroom voorkomen
Hoe zou de voortijdige uitstroom voorkomen kunnen worden? Henno van Horssen heeft nog een aantal tips:

Betrek altijd studenten (en docenten en practor) bij innvotievraagstukken van bedrijven. Wij doen dit d.m.v. innovation tribes. Laat studenten zelf ook innovatievraagstukken 'indienen' waar bedrijven aan mee gaan denken.
Zorg dat bedrijven in elke fase betrokken zijn bij de opleiding: (techniek)promotie, vernieuwing curriculum, gastlessen / hybride docenten, stage lopen, afstudeeropdrachten, opzetten doorlopende leerlijnen, etc. Zo ontstaat er een natuurlijk uitwisseling, betrokkenheid en relatie tussen bedrijven en studenten
Zorg voor een duaal aansluitend AD-programma, aansluitend op MBO. Hierbij worden studenten uitgedaagd en blijven ze behouden voor bedrijven.
Stagecarrousel. Laat studenten rouleren tussen meerdere bedrijven tijdens stageperiode, ipv een lange periode bij 1 bedrijf. Hierdoor krijgen studenten een beter en breder beeld te zien van diverse soorten bedrijven (qua technologie en bedrijfscultuur).

Contextrijke leeromgeving
Een contextrijke leer- en werkomgeving draagt bij aan het succes van een pps en vergroot de impact. Samenwerken vraagt namelijk om een plek om elkaar te ontmoeten. Een plek waar kan worden geëxperimenteerd. Een omgeving waar co-creatie plaatsvindt; waar mensen met verschillenden werelden samen aan de slag gaan en waar cultuurverschillen worden overbrugd. Het is dus niet verwonderlijk dat de ‘contextrijke infrastructuur’ als bouwsteen terug te vinden is in de meeste pps’en. Wil je zelf aan de slag met contextijke infrastructuur? Lees dan hier verder.