Talentontwikkeling en onderwijsvernieuwing
Om het onderwijs beter aan te laten sluiten op de arbeidsmarkt kan gekozen worden voor vernieuwing van de onderwijsinhoud en/of de onderwijsvorm. Het kan zowel gaan om geheel nieuwe programma’s als om aanpassing van reeds bestaande programma’s. Belangrijk is om ook goed aandacht te hebben voor de ontwikkeling van docenten.
Voor het ontwikkelen van vraaggestuurd onderwijs werken onderwijsinstellingen nauw samen met bedrijven. Een mooi voorbeeld is TechWise Twente, een coöperatie van onderwijsinstellingen en bedrijven die gezamenlijk MBO+ opleidingen op maat organiseren. Onderwijsvernieuwing kan ook plaatsvinden door innovatieve onderwijsvormen te ontwikkelen waarin vraagstukken uit de praktijk centraal worden gesteld waaromheen onderzoeksgroepen van studenten, docenten, onderzoekers en praktijkexperts worden gevormd. Onderwijs en bedrijfsleven ontwikkelen zo samen kennis op bijvoorbeeld complexe maatschappelijke thema’s in de regio. Enkele succesvolle voorbeelden: in Digital Society School werkt een team van trainees in 20 weken, samen met coaches en deskundigen, een prototype van een vraagstuk vanuit het bedrijfsleven. Bij BIT Academy werken studenten in eigen tempo, peer-to-peer aan concrete opdrachten van het bedrijfsleven. Hierdoor krijgen ze een beeld van de toekomst, omdat gewerkt wordt aan hedendaagse en toekomstige uitdagingen. In het Living Lab Palenstein werken studenten samen met bedrijven aan het vraagstuk energietransitie in woonwijken.
In de technische sector is grote behoefte aan nauwere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Eén van de manieren om dit te realiseren is het stimuleren van hybride docentschap. Voorbeelden: Hybride Techniekopleider: samenwerking vanuit meerdere technische sectoren om hybride docentschap te bevorderen, hybride tech docenten in Brainport in samenwerking met o.a. ASML.
Om een betere aansluiting met het MKB te realiseren is de MKB-route in het HBO opgezet. Studenten worden vroegtijdig gekoppeld aan het midden-en kleinbedrijf in werkend leren trajecten. Het mes snijdt aan twee kanten: het bedrijf haalt nieuwe kennis naar binnen en kan eigen medewerkers laten scholen, en studenten kunnen zich goed voorbereiden op de arbeidsmarkt.
Gedeeltelijk werken tijdens de studie, kan een manier zijn om de krapte wat terug te dringen. Het is voor studenten bovendien een mooie manier om praktijkervaring op te doen in een snel veranderende omgeving. Bedrijfsscholen en bedrijfstakscholen spelen hierbij een belangrijke rol. Enkele voorbeelden: Vereniging Technische Bedrijfstakscholen, Werken & leren in de bouw, Opleidingen in metaal.
Wanneer geconcludeerd wordt dat er onvoldoende mensen met de gewenste kennis en competenties beschikbaar zijn/komen, wordt -logischerwijs- snel gedacht aan het bevorderen van de instroom vanuit relevante opleidingen die goed aansluiten bij de arbeidsmarktbehoefte. Echter dient rekening te worden gehouden met het feit dat de totale instroom in het primair en voortgezet onderwijs afneemt. In veel gevallen zal instroom niet voldoende zijn om aan de arbeidsmarktbehoefte te voldoen. Het verdient daarom de voorkeur om ook naar aanvullende interventies te kijken, zoals bijvoorbeeld op het gebied van leven lang ontwikkelen en omscholing.
