Terugblik Werkconferentie Missiegedreven innoveren in de praktijk

#Nieuws

Op 8 juni is in een digitale werkconferentie met 50 betrokkenen uit de topsectoren, innovatie-ecosystemen en adviesbureaus kennis gedeeld over het diverse landschap van leer-netwerken gericht op innovatie en is verkend waar initiatieven kunnen samenwerken en elkaar versterken. Het missiegedreven innovatiebeleid vraagt een nieuwe kijk op de samenwerking tussen bedrijven, overheden, kennisinstellingen, belangenorganisaties en burgers. Dergelijke innovatie-ecosystemen zullen zich sterker moeten richten op zowel economisch verdienvermogen als maatschappelijke impact. De veelheid aan pps-samenwerkingsvormen leidt tot goede resultaten én tot vragen. Welke werkvorm is optimaal voor het opschalen van innovaties, het realiseren van maatschappelijk verdienvermogen en zorgen voor voldoende gekwalificeerde medewerkers?

Marsha Wagner van de Human Capital Agenda van de topsectoren opende de werkconferentie, met de constatering dat de relatie tussen innovatie en welvaart alom bekend is. Het verband tussen innovatie en de kennis en kunde van mensen wordt nog onvoldoende herkend. Voor missiegedreven innovatie is het samenspel tussen innoveren, werken en leren van belang. Dat is nog niet zichtbaar in de wirwar aan samenwerkingsvormen. De werkconferentie is bedoeld om het landschap enigszins te ontwarren, elkaars perspectieven te begrijpen en samenwerking te bevorderen.

Drie gastsprekers
Drie sprekers gaven een verschillend perspectief op de rol en organisatie van innovatie-samenwerkings-verbanden. Jan van Rijsingen van het Topteam AgriFood bracht de drijfveren van het MKB in beeld: snel inspelen op kansen, benutten van bestaande kennis en in Fieldlabs gezamenlijk testen en demonstreren. Gericht op de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten en daarmee verdienvermogen. De Fieldlabs zijn daarmee de externe R&D-afdeling van het MKB. Bart Ahsmann, directeur van CLICKNL en de KIA Maatschappelijk Verdienvermogen benadrukte het belang van sociale innovatie, naast technologische innovatie. De quadruple-helix-samenwerkingen betrekken onvoldoende de eindgebruiker of burger als volwaardige partner. Door wetenschappelijk, toegepast en praktijkgericht onderzoek te koppelen aan zogenoemde experimentele omgevingen uit de KEM-agenda kan er veel en snel geleerd worden. Wat vervolgens acceptatie en opschaling helpt. Missiegedreven innovatie vraagt daarom nieuw instrumentarium: loslaten van de silo’s in de bestaande onderzoeksfinanciering (NWO-SIA) en ondersteuning van innovatie (RVO). Tijmen Schipper, associate lector Leven Lang Ontwikkelen bij hogeschool Windesheim presenteerde een model voor integraal innoveren-werken-leren in leernetwerken. Er zijn talloze namen en vormen, met veel overlap. In essentie is dat niet erg. Belangrijk is goede scholing in MBO-HBO-WO en leven-lang-ontwikkelen voor werkenden, als fundament voor succesvolle innovatie. Het conceptueel model van de Learning Community geeft de verschillende aspecten waar rekening mee gehouden moet worden: de tempel van Tijmen. Deze biedt handvatten voor succesvolle pps-samenwerking, waarbij leren in de praktijk en versneld innoveren samengaan.

Er valt veel te winnen door kennis en ervaringen te delen
Deelnemers aan de werkconferentie deelden het beeld van een versnipperd landschap aan initiatieven. De verscheidenheid aan samenwerkingsvormen – variërend van een Fieldlab tot een virtuele hub – is een kracht. Tegelijkertijd is er betrekkelijk weinig verbinding, waardoor vaak het wiel opnieuw wordt uitgevonden en initiatieven vaak een beroep doen op dezelfde bedrijven, kennisinstellingen en andere partijen. Een vaak genoemde reden hiervoor is dat men binnen de ‘koker’ van het eigen netwerk of de eigen sector wel verbindingen vindt, maar erbuiten moeilijker. De uitdaging is om de bulk van de bedrijven mee te krijgen. Daarbij begrip tonen voor de ‘overlevingsmodus’ waarin veel (MKB-)bedrijven staan. Daarom aansluiten op een gedeeld vraagstuk: bijvoorbeeld ‘hoe kom ik aan voldoende en goed gekwalificeerde medewerkers?’.

Reflectie
Die verscheidenheid aan innovatie-samenwerkingsvormen is goed in beeld gekomen tijdens de werkconferentie, merkte Marcel de Groot op. Hij gaf namens het ministerie van EZK een reflectie op de presentaties en discussie. Versnippering is echter een aandachtspunt, naast het realiseren van opschaling van innovaties en het bestendigen van innovatie-ecosystemen. Het is goed om te zien dat binnen de diversiteit gezocht wordt naar gemeenschappelijkheid. Tegelijkertijd blijkt het moeilijk om over regio’s heen partijen, kennis en ervaring bij elkaar te brengen. EZK ziet dat het MKB graag meer eenduidigheid in pps-vormen, specifiek voor missiegedreven innovatie wil. De studie van Dialogic naar de werking van Fieldlabs die nu uitgevoerd wordt geeft mogelijk aanknopingspunten voor het doorontwikkelen van vormen waarin innoveren, werken en leren beter vervlochten worden. Binnen de Smart Industry kunnen we leren van de 47 fieldlabs, met hun diverse uitdagingen en ervaringen, waar een aantal heel succesvol is skills verder te brengen.

Vervolgstappen
Dagvoorzitter Kees Joosten (Bax & Company) en Marsha Wagner (directeur HCA Topsector Energie, namens Human Capital Agenda Topsectoren) concludeerden beiden de mooie opbrengst aan inzichten vanuit de werkconferentie. Marsha Wagner gaf aan dat het van belang is om vanuit deze inzichten een verdiepingsslag te maken. Door zo’n slag worden knelpunten explicieter, waardoor het gemakkelijker is een passende oplossing te vinden. De ‘tussenruimte’ in de transitie naar missiegedreven innovatie kan zo vorm en inhoud krijgen.

U kunt de Werkconferentie: Missiegedreven innoveren in de praktijk hier terugkijken.